زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

وقایع کربلا در بحارالانوار





کتاب بحارالانوار اثر علامه مجلسی می‌باشد که در این کتاب علامه به وقایع عاشورا پرداخته است.


۱ - مقتل بحار الانوار



علامه مجلسی به مناسبت پرداختن به زندگی ائمه (علیه‌السّلام) در بحارالانوار، بخشی از جلد ۴۴ و تمام جلد ۴۵ (تا پایان باب پنجاه از چاپ جدید و جزء دوم و سوم جلد دهم از چاپ قدیم)، یعنی بیش از یک جلد و نیم از کتابش را به زندگانی امام حسین (علیه‌السّلام) و مقتل او و حوادث پس از شهادت حضرت، در قالب ۲۷ باب، اختصاص داده است. به این بخش از کتاب بحار، «مقتل بحارالانوار» گفته می‌شود. تاریخ پایان تالیف این جلد (جلد دهم چاپ قدیم) ربیع الاول ۱۰۷۹ قمری است.

۲ - برخی عناوین بحار الانوار



برخی از عناوین مطالب این دو جلد از بحار الانوار، عبارت‌اند از: امامت آن حضرت و معجزات و مکارم اخلاق ایشان؛ احتجاجات آن حضرت با معاویه؛ آیات تاویل شده درباره شهادت ایشان؛ اخبار خدا به پیامبران درباره شهادت ایشان؛ اخبار پیامبر، امیرالمؤمنین و خود امام حسین (علیه‌السّلام) از شهادت حضرت؛ پاداش گریستن بر مصیبت آن حضرت؛ حوادث پس از بیعت مردم با یزید تا شهادت آن حضرت؛ رخدادهای پس از شهادت امام: رخدادهای خارق العاده در جهان پس از شهادت آن حضرت (گریستن آسمان و زمین، خسوف و کسوف و...) ؛ مرثیه‌هایی که در سوگ حضرت گفته شده است: مجازات قاتلان آن حضرت؛ احوال مردم در روزگار ایشان؛ همسران و فرزندان امام؛ احوال مختار و جور خلفا به قبر آن حضرت. البته شایان توجه است که جلد ۹۸ بحار نیز درباره فضیلت و پاداش زیارت امام حسین (علیه‌السّلام) و انواع زیارت‌های وارده درباره آن حضرت است.

۳ - گردآوری اخبار عاشورا



مرحوم علامه مجلسی به سبب آنکه در این اثر، اخبار قیام عاشورا را از منابع مختلف گرد آورده است، و به علت اعتماد و خوش بینی خاصی که به اخبار داشته، در برخی موارد، از نقل گزارش‌های ضعیف، مرسل، بی‌ماخذ، یا مستند به مآخذ مجهول، مصون نمانده است؛ (مانند قصه ساربان امام حسین (علیه‌السّلام) و جنایت شرم آور او نسبت به بدن مطهر حضرت در شب یازدهم محرم و قصه مرد اسدی و شیری که شب‌های متوالی پس از عاشورا نزد جسد مطهر امام حسین (علیه‌السّلام) رفت و آمد می‌کرده که در واقع، پدرش علی (علیه‌السّلام) بوده است!! ) چنان که محقق کتاب در مواردی، در تعلیقه خود، این امر را متذکر شده است.
بخش مقتل این کتاب با عنوان محن الابرار فی ترجمه مقتل بحارالانوار در معجزه و مصیبت نوردیده احمد مختار به قلم محمد حسن هشترودی تبریزی، ترجمه و منتشر شده است.
[۴] خان بابا مشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، ج۴، ص۴۶۳۰.
همچنین همین بخش، به صورت مهذب با عنوان المختار من مقتل بحارالانوار عرض وثائقی موجزلاحداث ثورة الحسین (علیه‌السّلام) به اهتمام محسن اراکی، چاپ شده است. (چاپ اول، مجمع الفکر الاسلامی، محرم ۱۴۱۱ ق، در ۱۷۴ صفحه رقعی.)

۴ - چهارده معصوم در کتاب جلاءالعیون



همچنین مرحوم مجلسی بیش از یک سوم از کتاب فارسی جلاء العیون را، که مربوط به زندگانی چهارده معصوم (علیه‌السّلام) است، به اخبار و گزارش‌هایی درباره زندگی، مناقب، معجزات، اخبار غیبی درباره شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و نهضت عاشورا و حوادث پس از آن، در قالب ۲۳ فصل، اختصاص داده است.
[۵] مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۲۶۲_ ۴۴۷.
وی در این اثر، گزارش‌های متعددی را از منابع کهن و متاخر آورده است. البته او در این کتاب همانند بحار الانوار، برخی از گزارش‌های ضعیف و جعلی را نیز آورده است.
[۶] مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۰_ ۳۷۱.
[۷] مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۴.
[۸] مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۶_ ۳۸۷.
[۹] مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۷.


۵ - پانویس


 
۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۴۰۹.    
۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۱۶ ۳۱۹.    
۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۹۳ ۱۹۴.    
۴. خان بابا مشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، ج۴، ص۴۶۳۰.
۵. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۲۶۲_ ۴۴۷.
۶. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۰_ ۳۷۱.
۷. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۴.
۸. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۶_ ۳۸۷.
۹. مجلسی، محمد باقر، جلاء العیون، ص۳۷۷.


۶ - منبع


پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۰۹_۱۱۱.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.